Xà phòng tiêu diệt vi khuẩn, virus như thế nào?

Đối với con người mà nói, xà phòng cùng phần bọt của nó tạo ra cảm giác êm dịu, dễ chịu. Thế nhưng trong thế giới của những vi sinh vật, những phân tử xà phòng thực sự hiếu sát và cuồng nộ. Một giọt xà phòng thường pha loãng trong nước cũng đủ để phá hủy nhiều loại vi khuẩn và virus, bao gồm cả Covid-19.

Vô hình chung, nó sẽ trở thành một thứ vũ khí lợi hại giúp con người chiến đấu với những mầm bệnh vô hình, mắt thường không thể nhìn thấy đấy. Cùng tìm hiểu xem Xà phòng sẽ tiêu diệt vi khuẩn, virus như thế nào nhé. Bài viết này được tổng hợp, biên tập theo Kenh14.vn.

Về cơ bản, chúng ta có thể hiểu ngắn gọn là Các phân tử xà phòng hành động giống như những cái xà beng, làm mất ổn định toàn bộ hệ thống - màng ngoài của mầm bệnh. Các màng lipid bị các đòn bẩy từ phân tử xà phòng làm bật tung ra, giải phóng những protein thiết yếu của chúng và vi khuẩn/virus sẽ bị chết.

Cụ thể, khi nhìn vào bản chất hóa học của xà phòng, bạn sẽ thấy nó có hai phần, đầu chứa bazơ ưa nước và đuôi của chuỗi axit béo kỵ nước, thích bám vào dầu/chất béo. Các phân tử xà phòng, khi lơ lửng trong nước sẽ tụ lại với nhau, quay đầu ưa nước của chúng ra ngoài và chạm các đuôi kỵ nước lại thành một quả bóng nhỏ gọi là micelles (xem hình dưới).

Một số vi khuẩn và virus (như virus corona, HIV, các chủng virus gây bệnh viêm gan B và C, herpes, Ebola, Zika, sốt xuất huyết và nhiều vi khuẩn tấn công ruột và đường hô hấp...) có màng lipid giống như các micelles hai lớp. Chúng có hai dải đuôi kỵ nước kẹp giữa hai đầu ưa nước. Những màng này làm bệ đỡ cho các protein quan trọng gắn vào bề mặt của chúng, cho phép virus xâm nhập tế bào và gây bệnh.

Khi rửa tay bằng xà phòng và nước là bạn đang tấn công virus và vi khuẩn bằng những phân tử xà phòng. Các đuôi kỵ nước của xà phòng sẽ cố gắng trốn tránh phân tử nước. Và trong quá trình đó, chúng sẽ đâm vào các màng lipid của vi khuẩn hoặc virus để tách chúng ra.

Trong khi đó với virus như Covid-19 chẳng hạn, các phân tử xà phòng làm bật lớp màng lipid, nơi chúng gắn những chiếc gai lây nhiễm lên mình. Khi những chiếc gai này bị rụng sạch, chúng sẽ không thể lây nhiễm tế bào con người được nữa. Virus khi đó được gọi là bị bất hoạt.

Đồng thời với quá trình phá hủy này, một số phân tử xà phòng sẽ phá vỡ các liên kết hóa học cho phép vi khuẩn, virus và bụi bẩn bám trên bề mặt da, cậy chúng khỏi bàn tay bạn.

Các micelles cũng có thể hình thành xung quanh các hạt bụi bẩn và các mảnh xác virus, vi khuẩn, bọc chúng trong các lồng nổi. Để khi bạn xả nước, tất cả các vi sinh vật đã bị phá hủy, bị mắc kẹt hay bất hoạt sẽ đều trôi xuống cống. Các mầm bệnh có khả năng đề kháng cao với xà phòng, dù không bị giết chết thì cũng sẽ bị rửa trôi khi bạn chà tay kỹ.

Đó là lý do vì sao Bộ Y tế luôn luôn khuyến cáo mọi người cần rửa tay thường xuyên, kỹ càng với xà phòng và nước. Hãy thoa đều xà phòng lên toàn bộ lòng bàn tay, chà trong ít nhất 20 giây, tới mọi ngón tay, kẽ tay, mu bàn tay, lòng bàn tay và kẽ hở móng tay… nhé!

>> Tham khảo các loại xà phòng tự nhiên từ Vườn của Mộc Hương